Pengenalan

Sebelum kedatangan kuasa asing ke tanah melayu, beberapa negeri di tanah melayu telahpun mempunyai sistem pemerintahan masing-masing yang tersendiri. Hal ini dapat dilihat pada zaman Kesultanan Melayu Melaka yang mengamalkan Undang-undang Laut Melaka dan Hukum Kanun Melaka. Sementara itu, negeri-negeri yang lain mengamalkan adat tradisional, iaitu Adat Temenggung dan Adat Perpatih. Adat Perpatih biasanya diamalkan di Negeri Sembilan dan Melaka. Masyarakat Melayu tradisional mementingkan adat dalam kehidupan mereka. Situasi ini menggambarkan telah wujudnya suatu sistem yang mengawal dan mengatur tata cara hidup masyarakat pada masa itu. Perlembagaan moden hanya diperkenalkan setelah Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada tahun 1957 dan dikemaskinikan seteah terbentuknya Persekutuan Malaysia pada tahun 1963. 
Dengan kata yang paling mudah Perlembagaan adalah kumpulan kaedah (cara) dan panduan untuk mengatur pentadbiran sesebuah Negara. Panduan itu mengandungi di antara lain, asasi-asasi untuk membuat undang-undang supaya kerajaan yang memerintah boleh mengatur Negara dengan lancar dan saksama. Ada beberapa perkara besar yang digariskan dalam sebuah Perlembagaan seperti kebebasan asasi, hak dan tanggungjawab pelbagai pihak berkuasa (kerajaan) dan juga rakyat. Perkara-perkara penting yang lain adalah seperti kewarganegaraan, kehakiman, kewangan, Pilihan Raya dan agihan kuasa di antara pihak-pihak yang bertanggungjawab seperti di antara peringkat pusat dan peringkat negeri. Tegasnya Perlembagaan mengandungi satu set peraturan tentang hak, kuasa dan prosedur serta tanggungjawab pihak yang mengawal dan/atau memandu hubungan di antara satu autoriti dengan autoriti yang lain, dan juga di antara autoriti dengan rakyat awam.
Banyak Negara mempunyai Perlembagaan bertulis, Perlembagaan bertulis dalam praktisnya disokong oleh pelbagai dokumen tambahan dan sumber lain yang menguatkan perjalanan perlembagaan itu. Perlembagaan yang berfungsi adalah Perlembagaan yang hidup dan dinamis, dalam erti kata ia tidak beku setelah digubal pada kali pertamanya. Sebaliknya, ia (mana-mana bahagian yang berkenaan) diubah suai dan dikemas kini mengikut keadaan dan tuntutan semasa. Negara kita Malaysia merupakan satu contoh Negara yang sensitif kepada keperluan semasa. Apabila situasi berubah dan menyebabkan sesuatu perkara dalam Perlembagaan Malaysia sudah tidak sesuai, maka pindaan sewajarnya dilakukan. Sikap dan tindakan begini membolehkan Perlembagaan Malaysia sentiasa praktik dan sentiasa sesuai untuk memandu pemerintahan Negara dan sekaligus memandu tingkah laku rakyat sepanjang masa.

Konsep Perlembagaan

Perlembagaan merupakan sumber undag-undang tertinggi sesebuah negara. Kewujudannya adalah untuk menyelaraskan pemerintahab sesebuah negara. selain daripada itu, perlembagaan juga berperanan sebagai garis panduan pembentukan undng-undang sama ada di pihak pemerintah atau rakyat. Perlembagaan juga bermatlamat untuk memberikan jaminan dan perlindungan kepada rakyat. Perlembagaan Persekutuan mengandungi 131 Perkara yang menyentuh pelbagai aspek pemerintahan seperti kebebasan asasi, YDPA, keistimewaan raja-raja Melayu dan hak orang Melayu, soal Bahasa Melayu, agama, kehakiman, kewarganegaraan, kehakiman dan sebagainya.

Perlembagaan bolehlah dikatakan sebagai satu dokumen yang mengandungi semua undang-undang dan peraturan asas negara. Perlembagaan perlu pada setiap negara kerana perlembagaan menentukan arah tuju politik sesebuah negara.

Perlembagaan Persekutuan

Perlembagaan Perseskutuan Malaysia mengandungi 183 Perkara yang menyentuh pelbagai aspek pemerintahan seperti kebebasan asasi, kuasa dan kedudukan YDPA, keistimewaan raja-raja Melayu dan hak orang Melayu, soal bahasa Melayu, agama, kewarganegaraan, kehakiman dan sebagainya. Perlembagaan boleh dikatakan sebagai sebuah dokumen yang mengandungi segala undang-undang dan peraturan asas negara.

Perlembagaan Persekutuan Malaysia mempunyai ciri-ciri yang khas dan ia telah menjadikan perlembagaan sebagai undang-undang negara yang menjamin keamanan dan  kesejahteraan rakyatnya.

Ciri-cirinya:

1. Melambangkan Malaysia sebagai sebuah negara persekutuan
2. Mempunyai raja berperlembagaan
3. Mengamalkan sistem demokrasi berparlimen
4. Agama Islam sebagai agama rasmi, tetapi agama lain bebas diamalkan
5. Memperuntukkan pengasingan kuasa dalam pentadbiran kerajaan

Perlembagaan Persekutuan mempunyai bidang pengkhususan tertentu.

Perlembagaan Negeri

Perlembagaan Malaysia yang terbentuk sebenarnya adalah hasil dari perkongsian antara negeri-negeri yang menganggotai Persekutuan Malaysia. Negera-negara yang bergabung di dalam Persekutuan Malaysia sememangnya diberikan hak, kuasa dan tanggungjawab yang telah diperuntukkan dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia dan Perlembagaan Negeri. Dalam hal ini, Perkara 71 (1), Perlembagaan Persekutuan, memperuntukkan kerajaan Persekutuan adalah menjamin hak Raja sesuatu negeri untuk mewarisi dan memegang, menikmati dan menjalankan hak-hak Perlembagaan dan keistimewaan negeri itu mengikut perlembagaan negeri tersebut. Tetapi apa-apa pertikaian tentang hak untuk mewarisi seorang Raja mana-mana negeri hendaklah diputuskan hanya oleh mana-mana pihak berkuasa dan hanya mengikut apa-apa cara sebagaimana yang diperuntukkan oleh Perlembagaan.

      Perkara 71 (3), jika Parlimen mendapati apa-apa peruntukan dalam Perlembagaan sesuatu negeri tidak dipatuhi, walau apa pun yang terkandung peruntukan supaya peruntukan itu dipatuhi.

      Peruntukan untuk kuasa negeri-negeri diistilahkan sebagai perkara perlu. Peruntukan ini terkandung ini terkandung di dalam Perkara 71 Perlembagaan Persekutuan Malaysia yang memperuntukkan bahawa tiap-tiap Perlembagaan Negeri mesti mempunyai peruntukan tetap tersebut.

Pindaan Perlembagaan Negeri

Peruntukan-peruntukan Perlembagaan Negeri boleh dipinda oleh undang-undang negeri, tetapi tidak boleh dipinda dengan cara lain. Antara peruntukan Perlembagaan Negeri yang tidak boleh dipinda ialah warisan takhta kerajaan dan kedudukan para pembesar Melayu tidak boleh dipinda oleh Badan Perundangan Negeri.

Sesuatu rang undang-undang bagi membuat apa-apa pindaan kepada Perlembagaan Negeri lain:

1. Apa-apa pindaan yang berbangkit daripada sesuatu undang-undang yang memperuntukkan bilanga ahli yang dilantik bagi badan perundangan negeri.
2. Apa-apa pindaan yang akan menyelaraskan Perlembagaan Persekutuan Malaysia dalam Jadual Kelapan Perlembagaan Persekutuan Malaysia ( jika ia dibuat selepas Dewan Undangan Negeri dipilih mengikut Sesyen 4).

Sesetengah Perlembagaan Negeri memerlukan persetujuan daripada kumpulan orang tertentu terhadap pindaan mengenai:

1. Pelantikan dan sifat-sifat waris takhta, permaisuri raja atau pemangku raja atau ahli-ahli jemaah Pemangku Raja Negeri,
2. Pemecatan,penarikan diri, penurunan takhta raja atau waris-warisnya.
3. Pelantikan dan sifat-sifat para pembesar memerintah atau para pembesar adat Melayu dan ahli-ahli Majlis Penasihat mengenai agama atau adat dan badan seumpamanya.
4. Parlimen boleh meminda sesuatu Perlembagaan Negeri untuk sementara waktu atas alasan keamanan negara seerti keadaan darurat.

Parlimen boleh meminda sesuatu Perlembagaan Negeri untuk sementara waktu atas alasan keamanan negara seperti keadaan darurat.

Pindaan Perlembagaan

Semenjak 1957, perlembagaan Malaysia telah dipinda lebih kurang 22 kali sehingga ke akhir tahun 1982. Perlembagaan Malaysia boleh dipinda dengan mudah oleh Parlimen seperti yang dijelaskan dalam Perkara 159 dan Perkara 161E yang menjelaskan beberapa perkara yang boleh dipinda iaitu:

1. Perkara 159 (4) Sesetengah perkara boleh dipinda dengan suara 2/3 dalam tiap-tiap dewan Parlimen tanpa persetujuan sesiapa dari luar dewan Parlimen.
2. Perkara 161 (E) memperuntukkan sesetengah perkara yang memepunai kepentingan bagi Sabah dan Sarawak boleh dipinda denga suara lebih 2/3 dalam tiap-tiap dewan Parlimen, jika ia dipersetujui oleh Yang Dipertua mana-mana negeri.
3. Sesetengah perkara hanya boleh dipinda denga suara lebih 2/3 dalam tiap-tiap dewan syarat ia telah mendapat persetujuan Majlis Raja-raja. Perkenan dan persetujuan Majlis Raja-raja diperlukan dalam membuat apa-apa pindaan terhadap perkara yang menyentuh kedaulatan raja-raja Melayu, kedudukan istimewa orang Melayu dan beberapa perkara yang dianggap sensitif dalam Perlembagaan.

        Terdapat kritikan yang mengatakan Perlembagaan sebagai sebuah dokumen yang suci tidak patut dipinda jika orang ramai dikehendaki menghormatinya. Sememangnya Perlembagaan tidak harus kerap dipinda tetapi mudah dan ringkas yang hanya mengandungi perkara-perkara penting sahaja. Perlembagaan Malaysia adalah lebih kurang sma denga Perlembagaan India yang panjang dan terperinci. Perlembagaan negara ini merupakan satu perjanjian perkongsian yang mengatur perhubungan antara anggota persekutuan dan negeri. Terdapat perkara-perkara yang membolehkan ia dipinda mengikut lebih suara. Melalui apa yang telah berlaku di negara ini, apabila peruntukan-peruntukan tertentu didapati tidak memuaskan hati atau tidak lagi sesuai dengan keadaan semasa adakah perlembagaan itu masih dianggap available dan tidak boleh dipinda? Sesungguhnya perlembagaan boleh dipinda apabila keperluan terhadapnya timbul.

Ketertinggian Perlembagaan

Malaysia merupakan sebuah persekutuan yang mempunyai perlembagaan bertulis. Malahan menurut Tun Mohammed Suffian, Perlembagaan ini dapat dilihat pada peruntukan berikut:

1. Parlimen memperolehi kuasa daripada Perlembagaan yang akan menentukan kuasa perundangan kerajaan Persekutuan di satu pihak dan kepada tiap-tiap buah negeri di satu pihak. Dalam hal ini, Perlembagaan menentukan apakah perkara persekutuan yang kerajaan Persekutuan boleh lakukan dan perkara negeri yang kerajaan Negeri boleh lakukan.
2. Perlembagaan juga menentukan apakah perkara bersama yang membolehkan Parlimen atau Dewan Undangan Negeri membuat undang-undang mengenainya. Contoh undang-undang yang boleh dibuat oleh Parlimen ialah pertahanan, pelajaran , hal ehwal luar negara dan sebagainya. Parlimen hanya tertinggi dalam perkara-perkara Persekutuan dan jika ia campur tangan dalam pembentukan undang-undang di luar perkara Persekutuan juga akan diisytiharkan tidak sah seandainya ia bercanggah dengan Perlembagaan Malaysia menurut perkara 4 (1) Perlembagaan Persekutuan.
3. Kedudukan YDPA - baginda sebagai Ketua Negara, lambang taat setia rakyat, lambang negara, kerua Parlimen, ketua pemerintah dan sebagainya. Tetapi baginda adalah tertakluk kepada halangan-halangan yang dikenakan oleh Perlembagaan. Baginda adalah raja Berperlembagaan iaitu bertindak mengikut nasihat Jemaah Menteri.
4. Kuasa perundangan dijalankan oleh berbagai badan perundangan tertakluk kepada sekatan-sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan. Kuasa kehakiman juga tertakluk kepada sekatan-sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan. Kuasa YDPA sebagai ketua ketiga-tiga cabang kepada sekatan yang dikenakan oleh Perlembagaan.
5. Kebebasan asasi juga merupakan elemen penting dalam sesebuah negara yang mengamalkan sistem demokrasi berparlimen. Dalam hal ini, kerajaan tidak boleh membuang negara seorang warganegara, tidak boleh menahan seorang warganegara daripada pulang ke tanah airnya dan tidak boleh memaksa seseorang itu menjadi buruh paksa dan tidak boleh memenjarakan mana-mana orang melainkan menurut undang-undang. Jadi terdapat banyak perkara dalam Perlembagaan yang mesti dipatuhi oleh kerajaan.

Kandungan Ringkas Perlembagaan Persekutuan

•  Senarai persekutuan - meliputi perkara mengenai hal ehwal luar negeri, pertahanan, keselamatan dalam negeri, undang-undang jenayah dan sivil, kewarganegaraan dan lain-lain.

•  Senarai Bersama - meliputi perkara-perkara yang membolehkan badan perundangan negeri membuat undang-undang tetapi jika bertentangan dengan undang-undang Persekutuan, undang-undang Persekutuan hendaklah dipakai. Contoh perkara ialah mengenai perlindungan bagi binatang liar, biasiswa perlindungan kanak-kanak, perancangan bandar dan kampung, kesihatan awam dan lain-lain.

•  Senarai Negeri - meliputi perkara-perkara yang diserahkan kepada negeri seperti hukum syarak, undang-undang diri dan keluarga orang Islam, hari kelepasan negeri, jentera kerajaan negeri dan lain-lain.